Pelpliński egzemplarz Biblii Gutenberga
Pelplińska Biblia Gutenberga jest jednym z około 180 egzemplarzy dwutomowej Biblii, wydrukowanych przez Gutenberga w latach 1452-1455. Do tej pory na świecie zachowało się 48 dzieł mogunckiego mistrza „czarnej sztuki”, z czego 36 na papierze, a 12 na pergaminie. Jedynie 20 z nich stanowi komplety.
Numer konta bankowego:
81 1140 2004 0000 3102 7763 5360
NIP: 5252687051
REGON: 366001390
KRS: 0000654355
Kontakt
ul. Domaniewska 37
02-672 Warszawa
Dołącz do nas
Obecnie 14 egzemplarzy XV-wiecznej Biblii znajduje się w Niemczech (wliczając dwa egzemplarze z Lipska, wywiezione w 1945 r. do ZSRR), 10 – w USA, 8 – w Wielkiej Brytanii, 4 – we Francji, po 2 – w Watykanie i Hiszpanii, zaś po 1 – w Austrii, Danii, Polsce, Portugalii, Belgii, Szwajcarii i Japonii.
Jedyny w Polsce egzemplarz tej „najdroższej książki na świecie” przechowuje Muzeum Diecezjalne im. Biskupa Stanisława Wojciecha Okoniewskiego w Pelplinie.
Pelpliński egzemplarz, składający się z dwóch tomów, wydrukowany został na papierze i posiada oryginalną XV-wieczną oprawę wykonaną przez słynnego introligatora, mistrza Henryka Costera z Lubeki.
Podobnie jak pozostałe egzemplarze Biblii, również pelpliński zawiera łaciński tekst wszystkich ksiąg Pisma Świętego w tłumaczeniu św. Hieronima oraz jego komentarze i prologi przejęte z obowiązującej wówczas Wulgaty. Całość obejmuje łącznie w obu tomach 640 kart in folio, zadrukowanych obustronnie w dwóch kolumnach o wymiarach 285 x 85 mm, zawierających 40-42 wierszy. W pelplińskiej Biblii brak ostatniej – 317. karty w tomie II, zadrukowanej tekstem Apokalipsy, który urywa się na rozdziale XX, wiersz 9, oraz dwu kart niezadrukowanych (318. i 319.). Inicjały i zdobienia Biblii wykonane zostały ręcznie przez kaligrafa i rubrykatora.
Najpiękniejszym spośród 149 dużych inicjałów (mierzących od 3 do 6 wierszy) jest inicjał pierwszy na pierwszej stronie I tomu, wykonany w kształcie litery F, barwy niebieskiej, wykładany złotem i o pięknym ornamencie marginalnym.
Pozostałe inicjały są dwubarwne, niebiesko−czerwone, o delikatnym, piórkowym ornamencie. Mimo tej stosunkowo skromnej iluminacji, Biblia pelplińska należy do cenniejszych spośród zachowanych egzemplarzy, a to z uwagi na charakter bogatej kaligrafii i sposób wykonania rubryk, czyli wpisanie kolorem czerwonym tytułów ksiąg, objaśnień na początku i na końcu prologów oraz ksiąg, incipitów i explicitów, czego nie wykonano w druku dla uniknięcia zbyt wysokich kosztów związanych z powtórnym nakładaniem arkuszy na prasę. Anonimowy rubrykator Biblii pelplińskiej różni się od innych daleko posuniętą samodzielnością i swobodą, na co wskazują znaczne odchylenia od wydrukowanej przez Gutenberga „Tabula rubricarum”, a to podnosi jej dokumentalną wartość.